واحدهای هواساز بهداشتی، دستگاه های سیستم مرکزی هستند که در بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، صنایع داروسازی و مناطق استریل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها به هواساز هایژنیک مشهور هستند و عملکردهای متفاوتی نظیر گرمایش، سرمایش و فیلتراسیون چند سطحی دارند. این هواسازها از تکمیل‌ترین نوع سیستم‌های تهویه مطبوع است که کار تامین هوای تازه و رطوبت محیط را به طور همزمان انجام می‌دهد. این روزها سیستم تهویه مطبوع به بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سیستم‌ها در مراکز مختلف مسکونی، اداری و صنعتی تبدیل شده است. این سیستم کارایی‌ها و ویژگی‌های بی‌نظیری دارد که در این مقاله سعی داریم به آن‌ها اشاره کنیم. پس از مطالعه این مطلب نحوه عملکرد این نوع هواساز را خواهید دانست. با ما تا انتهای این مطلب از آوش، نماینده انحصاری سیستم های تهویه مطبوع گرین همراه باشید.
هواساز چیست؟
سیستم تهویه مطبوع بیمارستانی یا بهداشتی هوای آلوده را به یک هوای مطبوع با درجه حرارت‌های مختلف تبدیل میکند. تنظیم درجه حرارت هوا به این علت است که از این سیستم بتوان در محیط‌هایی مانند سوله‌های صنعتی یا منازل استفاده کرد. هواساز به سیستمی متشکل شده از چندین بخش برای فیلتراسیون هوا، تنظیم رطوبت، درجه حرارت و کنترل سرعت هوا و در نهایت توزیع هوای تازه گفته می‌شود.
از هواسازها در ساختمان‌های مختلف مثل، هتل‌ها، آپارتمان ها، سوله‌ها و مراکز صنعتی استفاده می‌شود.
به طور کلی هواسازها به دو دسته هواساز هایژنیک و هواساز استاندارد تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از این هواسازها سازوکار متفاوتی داشته و دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. در ادامه مطلب شما را با نوع هواساز هایژنیک آشنا می‌کنیم.
آشنایی با هواساز هایژنیک
هواسازهای هایژنیک که به هواسازهای بهداشتی مشهور هستند، عملکردی مشابه هواسازهای معمولی دارند. تفاوت این هواسازها این است که هواساز هایژنیک، 99.99 درصد از آلودگی‌های وارد شده به اتاق را فیلتر میکند، هم‌چنین این نوع هوواساز دارای درزبندی پیشرفته‌تری است. از هواساز هایژنیک در بیمارستان، آزمایشگاه، شرکت‌های مختلف داروسازی، اتاق تمیز، صنایع غذایی، دیتا سنتر، صنایع الکترونیکی، نیمه هادی‌ها، صنایع هوافضا و بعضی از صنایع شیمیایی استفاده می‌شود. در واقع می‌توان گفت در هر فضایی که آلاینده‌ها مثل میکرو ارگانیسم‌ها، ذرات معلق، میکروب‌ها و مواد آلرژی‌زا در هوا وجود دارد و نباید این آلودگی‌ها از محیطی به محیط دیگر انتقال یابد، از هواسازهای هایژنیک استفاده می‌شود.
علاوه بر مواردی که در مورد هواسازهای هایژنیک ذکر شد، از این محصول در بعضی از صنایع کشاورزی و گلخانه‌ای نیز استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که ترجمه فارسی واژه هایژنیک- Hygienic معادل “بهداشتی” است و از این نکته می‌توان پی برد که هواسازها اصلی‌ترین و مهم‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع گرمایشی و سرمایشی در اتاق‌های تمیز و بیمارستان‌هاست.
پیشنهاد ویژه: خرید فن کویل گرین
نحوه عملکرد هواساز هایژنیک
هواساز هایژنیک دارای سیستم فیلتراسیون بسیار پیشرفته‌ای بوده و هوابندی بدنه در آن به صورت کامل انجام می‌شود. کویل هواساز جهت انجام عملیات گرمایش و سرمایش باید به بویلر و چیلر موتورخانه ساختمان وصل شود. چیلر دستگاهی برای سردتر کردن آب و بویلر دستگاهی است که از آن برای گرم کردن آب استفاده می‌شود. آب سرد و گرم در کویل‌های مسی جاری شده و دمای عبوری از آن در فصل‌های مختلف افزایش یا کاهش پیدا میکند.
در اتاقک این هواساز انواع متفاوتی فیلتر وجود دارد که در هر پروژه به صورت خاص عمل میکند. سیستم مطبوع گرمایشی و سرمایشی بدین صورت است که هوا از یک طرف به هواساز وارد شده و پس از انجام فیلتراسیون و پاکسازی توسط فیلترهای متعدد، افزایش یا کاهش دما، افزایش یا کاهش رطوبت، هوای تازه با دمای مطلوب و رطوبت متعادل از سمت دیگر خارج می‌شود و به وسیله مسیرهای کامالی به محیط انتقال می یابد.
فیلتراسیون هواساز هایژنیک بدین صورت است که در اولین مرحله، هوا از فیلتر مشبک فلزی عبور کرده تا آلاینده‌های درشت و جامد به هواساز وارد نشود. پس از آن هوا را از فیلتر کیسه‌ای عبور داده و در این فیلتر حدود 95 درصد از آلاینده‌هایی که به صورت ذرات معلق هستند، زودوده خواهد شد. بعد از انکه هوا در این مرحله از فن هواساز عبور کرد، به مرحله سوم از فیلتراسیون می‌شود. در این مرحله از فیلترهای اولپا و هپا استفاده می‌شود تا پاکسازی نهایی انجام شده و هوا عاری از آلاینده‌هایی با قطر 0.1 الی 0.3 میکرون شود. به همین دلیل است که از این نوع هواساز در محیط‌هایی مثل بیمارستان و سایر محیط‌های حساس استفاده می‌کنند.
مطالعه بیشتر: فواید استفاده از تهویه مطبوع مدرن در شرکت ها
ویژگی‌های هواساز هایژنیک
ویژگی‌های این نوع هواساز نیز شباهت زیادی با هواساز معمولی دارد و از بخش‌های مختلفی مانند بدنه، الکتروموتور سرمایشی و گرمایشی، فن سانتریفیوژ، کانال‌های خروجی و ورودی، تجهیزات مختلف تنظیم رطوبت و بخش‌های دیگری تشکیل شده است. یکی از ویژگی‌های هواساز هایژنیک بدنه آن است به طور تمام استیل و هوابندی شده، طراحی شده است تا بتواند از ورود هوای ناپاک به بدنه جلوگیری کند. بدنه تمام استیل هم‌چنین پوسیده نخواهد شد.
تمامی قطعات و بخش‌های فلزی این نوع هواساز، باید از فلزات ضدزنگ یا پوشش‌های ضدخوردگی ساخته شود. قطعات غیرفلزی این دستگاه نیز باید طوری انتخاب شود که کلونی‌های میکروارگانیستم بر روی آن ایجاد نشود. توجه داشته باشید که در تولید هواساز نباید از مواد شیمیایی بودار یا خطرناک استفاده شود. همه این موارد در هواساز هایژنیک در تهویه بیمارستان ضروری بوده و باید بر طبق استانداردها انجام گیرد.
اجزای مختلف هواسازهای هایژنیک کدامند؟
هواساز هایژنیک همانند هر محصول دیگری دارای اجزای متفاوتی است که این اجزا عبارتند از:
- هواکش یا فن
فن یکی از اجزای بسیار مهم هواساز است و برای جابه جا کردن جریان هوا استفاده می‌شود. بسته به انواع هواسازها، استفاده از فن نیز متفاوت است. به عبارت ساده فن‌ها انواع مختلفی دارند که مهم‌ترین آن‌ها سانتریفیوژ، فن فوروارد، فن بک وارد، پلاگ فن و فن محوری است. انتخاب فن نیاز به دانش فنی مناسب داشته و افراد می‌توانند فن را متناسب با دستگاه انتخاب کنند. - باکس مخصوص میکسر هوا
در سیستم هواساز هایژنیک قسمتی از هوای خروجی به داخل هواساز مجددا برمی‌گردد. در این باکس هوای مکیده به وسیله فن و هوای خروجی با هم ترکیب شده و به فیلتر برمی‌گردند، این اتفاق موجب می‌شود تا بهره‌وری هواساز بیشتر باشد. - کویل
کویل بخش مهمی در هواساز بوده و وظیفه آن تغییر دادن دمای هوایی است به آن وارد می‌شود. کویل بر طبق نیاز محیط، دمای هوا را عوض میکند. کویل‌ها نیز به دو دسته کویل گرمایشی و کویل سرمایشی دسته بندی می‌شود. - فیلتراسیون
فیلترها دارای انواع مختلفی هستند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: فیلترهای آلومینیومی، فیلتر کیسه‌ای، فیلتر پلیتد، فیلتر کربن اکتیو، فیلتر هپا، فیلتر اولپا و فیلتر ایپا. - رطوبت زن
در هواساز هایژنیک، سیستم هوشمندی برای ایجاد تعادل رطوبتی وجود دارد. این سیستم رطوبت را نسبت به منطقه‌ای که دستگاه در آن قرار گرفته، تنظیم میکند. زمانی که محیط دارای رطوبت کمی باشد یا افت رطوبت اتفاق افتاده باشد، به وسیله سوئیچ‌هایی که روی آن استف به صورت خودکار رطوبت هوا را متعادل میکند. - الکتروموتور
یک سیستمی در هواساز هایژنیک وجود دارد که محرکه بوده و به آن الکتروموتور می‌گویند. وظیفه این بخش حرکت دادن فن‌هاست. میزان قدرت این بخش به مقدار ظرفیت هوادهی یا افت فشار دستگاه، بستگی دارد. اگر افت فشار زیادی داشته باشیم و ظرفیت هوادهی هم زیاد باشد، قدرت و توان الکتروموتور افزایش پیدا خواهد کرد. - سیستم کنترل و اتوماسیون
این سیستم یکی دیگر از بخش‌های مهم هواساز هایژنیک است. روی تابلو برق هواساز کلیدهای مختلف کنترلی مانند کنترل موتور، کلیدهای مخصوص تغییر اختلاف در فشار، کنترل موتور دمپر، سنسور تشخیص دما، سنسور رطوبت سنج، سنسور سرعت اینورتر و سوئیچ‌های دیگر قرار گرفته است که برای کنترل هواساز از آن‌ها استفاده می‌شود.
مزیت‌ها و معایب هواساز هایژنیک
همه سیستم‌ها مزیت‌ها و معایبی دارند که همین مزیت‌ها و عیب‌ها سازوکار دستگاه را تشکیل می‌دهد.
مزایای هواساز هایژنیک
- پالایش هوا و هم‌چنین استریل کردن هوا قبل از ورود هوا به محیط
- تولید هوا در جهت تهویه مطبوع هوا با قدرت بالا
- استفاده از دستگاه‌های مختلف رطوبت‌گیر
- امکان ضدعفونی نمودن جریان هوا در مکان‌های عفونی
- بهره برداری از این دستگاه در جهت مدیریت سرمایش و گرمایش محیط
معایب هواساز هایژنیک
- هزینه بالا برای نصب و راه اندازی
- هزینه بالا برای تعمیرات و نگه‌داری
- تعویض فیلترها در مدت زمان مشخص
کاربرد هواساز هایژنیک
این دستگاه دارای کاربردهای زیادی است که مهم‌ترین آن‌ها موارد زیر هستند:
- بیمارستان‌ها
- مراکز درمانی
- آزمایشگاه‌ها
- صنایع غذایی
- گلخانه‌ها
- صنایع شیمیایی
- صنعت هوا و فضا
- صنایع دفاعی
- سالن‌های مربوط به تولید قطعات کامپیوتری و الکترونیکی
جمع بندی
هواسازها دستگاه‌هایی هستند که برای تامین و هم‌چنین انتقال جریان هوا از آن‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه گزینه ایده آلی برای تهویه، گرمایش و سرمایش است و از آن به عنوان سیستم تهویه مطبوع یاد می‌شود. هدف اصلی استفاده از این دستگاه کنترل دما، تنظیم اکسیژن، تصفیه هوا و تنظیم رطوبت است. استفاده از هواساز هایژنیک برای محیط‌هایی رایج بوده که مساحت یکپارچه و زیادی داشته باشد. از مهم‌ترین کاربردهای هواساز هایژنیک استفاده در بیمارستان‌ها، اتاق‌های تمیز، تالارهای پذیرایی، رستوران‌ها، دانشگاه‌ها، کارگاه‌ها و کارخانه‌ها، سالن‌های ورزشی، فروشگاه‌ها، سالن‌های اجتماعات و سمینارها و نمایشگاه‌هاست.
در این مقاله شما را با هواساز هایژنیک و ویژگی‌های آن آشنا کردیم. در ادامه عملکرد این دستگاه را برای شما بیان کرده و سپس مزیت‌ها و معایب آن را برای شما شرح دادیم. با مطالعه این مطلب دانستید که این دستگاه در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود و چه کاربردهایی دارد. از اینکه تا اینجا این مطلب از مجله آوش با ما همراه بودید سپاسگزاریم.
سوالات متداول
- آیا می‌توان از هواساز استاندارد به جای هواساز هایژنیک استفاده کرد؟
نه نمی توانیم.زیرا تفاوت های اساسی زیادی این دو هواساز با یکدیگر دارند. - آیا فیلتر هپا باید در داخل هواساز هایژنیک نصب گردد؟
بله . فیلتر هچا در آخرین قسمت فیلتراسیون یعنی در آخرین نقطه خروجی هوا از کانال و در ورودی اتاق قرار می گیرد. - هواساز ها بر اساس کاربرد به چند دسته تقسیم می شوند؟
هواساز ها بر اساس کاربرد و نوع پروژه به سه دسته هواساز های معمولی یا ترکیبی، هواساز های هایژنیک یا بیمارستانی و هواساز های تمام هوای تازه تقسیم می‌شوند.
