سیستم Variable Refrigerant Flow (جریان متغیر مبرد) یا همان VRF یکی از سیستم‌های مدرن و پیشرفته‌ی تهویه‌ی مطبوع است که با مصرف انرژی پایین به سرمایش و گرمایش محیط و تنظیم رطوبت، گردش و تصفیه‌ی هوا می‌پردازد. این سیستم که برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ و توسط شرکت ژاپنی دایکین ساخته شد، امروزه در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری، هتل‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی آر اف ساختاری دو بخشی شامل یونیت‌های خارجی و داخلی دارد و تنظیم دمای واحدها را بدون نیاز به آب به‌عنوان ماده‌ی خنک‌کننده و صرفاً با انتقال گاز مبرد فریون انجام می‌دهد. این مقاله از آوش به بررسی کامل سیستم VRF و شناخت انواع و جزئیات آن اختصاص یافته‌است. با ما همراه باشید تا از مزایا و معایب این سیستم نیز مطلع شوید.
پیشنهاد ویژه: خرید VRF گرین
انواع سیستم وی آر اف
پیش از اینکه نحوه عملکرد سیستم VRF را بشناسیم یا به‌سراغ معرفی اجزای آن برویم، بهتر است معرفی کوتاهی داشته باشیم از انواع این سیستم. وی آر اف براساس نوع عملکرد به سه نوع زیر تقسیم می‌شود:
- سیستم VRF سرمایشی
- سیستم VRF گرمایشی و سرمایشی
- سیستم VRF سرمایش و گرمایش هم‌زمان
همان‌طور که از نام آن پیداست، سیستم وی آر اف سرمایش و گرمایش هم‌زمان پیشرفته‌ترین نوع این سیستم‌هاست که می‌تواند خنک‌سازی یا گرمادهی به واحدهای مختلف یک ساختمان را به‌طور هم‌زمان انجام دهد؛ این درحالی‌ست که سیستم‌های VRF سرمایشی فقط برای کاهش دمای محیط در فصول گرم سال طراحی شده‌اند و سیستم‌های VRF گرمایش و سرمایش نیز قادر به تولید گرما و سرما در یک زمان نیستند. از این‌ها گذشته، سیستم‌های وی آر اف از نظر انرژی مصرفی نیز به دو دسته‌ی متفاوت تقسیم می‌شوند که در جدول پیشِ‌رو به آن‌ها اشاره شده‌است:
| نام سیستم | نوع انرژی مصرفی | اجزای داخلی |
| Electric Heat Pump یا EHP | برق | الکتروموتور |
| Gas Heat Pump یا GHP | گاز طبیعی | موتور احتراق |
حضور آوش در بیست و یکمین نمایشگاه بین المللی تاسیسات
اجزای سیستم وی آر اف
همان‌طور که گفتیم، VRF یک سیستم تهویه مطبوع دو بخشی است که اجزای آن عبارت‌اند از:
کندانسور یا یونیت خارجی
به‌طور معمول این بخش از سیستم وی آر اف را روی پشت‌بام یا در حیاط نصب می‌کنند و به همین دلیل به آن یونیت خارجی می‌گویند. این یونیت شامل کندانسور و کمپرسور آن است. بسته به نوع انرژی مصرفی سیستم VRF، نیروی گاز یا برق شهری این کندانسور را به‌کار می‌اندازد تا در نهایت کمپرسورها به‌گردش درآیند و مبرد را به گازی فشرده برای استفاده‌ی سیستم تبدیل کنند.
لوله‌های مسی
لوله‌های مسی در یک سیستم VRF مانند رگ‌های خونی در بدن انسان هستند؛ آن‌ها وظیفه‌ی انتقال دائمی گاز مبرد فریون در بین یونیت‌های خارجی و داخلی را برعهده دارند. حداکثر طول این لوله‌ها در حالت افقی و عمودی می‌تواند به بیش از ۱۰۰ متر برسد.
فن‌کویل یا یونیت داخلی
یونیت داخلی بنابر طراحی فضا و سلیقه‌ی افراد به شکل کاسِتی، توکار یا روکار سقفی و دیواری در درون هر واحد قرار می‌گیرد. این پنل‌ها شامل فن‌کویلی هستند که مبرد در اطراف آن به‌جریان می‌افتد تا در نهایت به شکل هوای سرد یا گرم در اتاق‌ها به‌گردش درآید.
مطالعه بیشتر: کاربرد سیستم VRF چیست؟
نحوه عملکرد سیستم VRF
اشاره کردیم که سیستم وی آر اف برای تأمین سرمایش یا گرمایش فضاها به آب به‌عنوان ماده‌ی خنک‌کننده نیاز ندارد، بلکه در این سیستم گاز مبرد به‌طور مستقیم در لوله‌های مسی جریان می‌یابد و انرژی گرمایی را بین یونیت‌ها جابه‌جا می‌کند. عملکرد این سیستم به شکل یک چرخه است. وقتی که دمای محیط از حد تنظیم‌شده بالاتر می‌رود، پنل داخلی سیگنالی را به کنترلر ارسال می‌کند. کنترلر کمپرسور را فعال می‌کند تا مبرد را دریافت و فشرده کند. فریون فشرده و گرم‌شده در کندانسور دمای خود را از دست می‌دهد و سپس از طریق لوله‌های مسی به‌سمت فن‌کویل حرکت می‌کند.
در این مرحله مبردی که حالت مایع پیدا کرده‌است با ورود به محیط اتاق‌ها، گرمای محبوس درون آن‌ها را جذب می‌کند و تبخیر یا درواقع مجدداً به گاز تبدیل می‌شود. در نهایت باز هم این مبرد بخارشده به کمپرسور برمی‌گردد تا فرایند کاهش دما و جریان‌یافتنش در فضای داخلی تکرار شود. این چرخه تا جایی ادامه پیدا می‌کند که دمای محیط از حد تنظیم‌شده توسط کاربر پایین‌تر برود. اینجاست که یونیت داخلی سیگنال دیگری به کنترلر می‌فرستد و کنترلر نیز فعالیت کمپرسور را متوقف می‌کند تا فضای اتاق گرم شود.
مزایا و معایب سیستم VRF
حال که با جزئیات مربوط به سیستم وی آر اف به‌عنوان یک سیستم یکپارچه‌ی تهویه‌ی مطبوع آشنا شدیم، نوبت به این رسیده‌است که مزایا و معایب آن را نیز بشناسیم. جدولی که در ادامه می‌آید، مزایا و معایب سیستم VRF را به‌نمایش می‌گذارد:
| مزایای سیستم VRF | عملکرد بی‌سروصداامکان کنترل هر یونیت داخلی به‌صورت مجزاصرفه‌جویی در مصرف انرژیقابلیت اتصال ۶۴ یونیت داخلی به یک یونیت خارجیاشغال فضای کمتر نسبت‌به دیگر تجهیزات سرمایش و گرمایشقابل‌استفاده هم در ساختمان‌های بزرگ چندطبقه و هم خانه‌های ویلاییسازگار با محیط زیست به دلیل استفاده از مبرد فریونعملکرد در بازه‌های دمایی ۲۰- تا ۵۲+ درجه‌ی سانتی‌گرادهوشمند بودن و امکان تنظیم دقیق دمای مدنظردارای قابلیت عیب‌یابی اتوماتیکقابلیت اتصال یونیت خارجی به یونیت‌های داخلی با ظرفیت‌های متفاوت |
| معایب سیستم VRF | هزینه‌ی خرید و راه‌اندازی بالاهزینه‌ی تعمیر بالاگرمایش ضعیف برای مناطق سردسیرمحدودیت در حداکثر فاصله‌ی مجاز لوله‌کشی بین یونیت‌های داخلی و خارجیفرایند نشت‌یابی دشوار و زمان‌بر |
سیستم VRF در چند خط
در این مطلب از آوش دانستیم که سیستم VRF چیست، چه انواعی دارد، چگونه کار می‌کند و مزایا و معایب آن کدام‌اند. سیستم وی آر اف به دلیل مصرف انرژی بهینه، راندمان بالا، امکان تنظیم دقیق دمای هر واحد، اشغال فضای کم، سازگاری با محیط زیست و… در ساختمان‌های کوچک و بزرگ زیادی مورد استفاده قرار گرفته‌است و وظیفه‌ی تأمین سرمایش و گرمایش فضاها را برعهده دارد. این سیستم شامل دو بخش داخلی و خارجی است و از جریان مستقیم گاز مبرد فریون برای خنک‌سازی یا گرمادهی به محیط بهره می‌گیرد.
پرسش‌های پرتکرار درباره‌ی سیستم VRF
سیستم VRF برخلاف دیگر انواع سیستم‌های تهویه‌ی مطبوع از گاز فریون که دوستدار محیط زیست است برای حمل انرژی گرمایی بین یونیت‌های داخلی و خارجی استفاده می‌کند. این سیستم مصرف انرژی بهینه‌تری دارد و می‌تواند سرمایش و گرمایش را برای چندین واحد مجزا به‌طور هم‌زمان اجرا کند.
این سیستم مانند دیگر سیستم‌های تهویه‌ی مطبوع به تنظیم دما و رطوبت محیط می‌پردازد و به گردش و جریان هوا کمک می‌کند.
بله؛ سیستم VRF در فصل گرما حالت سرمایشی و در فصل سرما حالت گرمایشی دارد و طوری تنظیم می‌شود که برای هر شرایط آب‌وهوایی مناسب باشد.
منابع: conditionedairsolutions _ delairmechanica
